Psycholog, psychoterapeuta czy psychiatra?

Po pomoc psychologiczną, psychiatryczną lub na leczenie uzależnień możesz zgłosić się do specjalistów pracujących w placówkach, które mają umowę z NFZ. Są to m.in. psycholodzy, psychoterapeuci i psychiatrzy

Psychiatra

Psychiatra stawia diagnozę i ustala plan terapeutyczny, czyli plan leczenia, także farmakologicznego. Robi to (często po konsultacji z psychologiem) na podstawie:

  • wywiadu z Tobą
  • badań diagnostycznych, np. laboratoryjnych
  • oceny Twojego stanu psychicznego i somatycznego.

Może zadecydować o leczeniu w szpitalu, wystawiając skierowanie. Może również skierować Cię na psychoterapię albo na oddział dzienny.

Do psychiatry zgłaszaj się sam lub z dzieckiem przy dużym nasileniu objawów oraz znacznym zaburzeniu funkcjonowania. Te sytuacje to m.in. nasilona mania, nasilona depresja, schizofrenia, myśli samobójcze, autoagresja.

Psycholog

Zajmuje się diagnozowaniem problemów za pomocą:

  • pogłębionej diagnostyki osobowości
  • oceny procesów poznawczych
  • oceny dyspozycji psychicznych.

Diagnozuje Cię na podstawie wywiadu, którego istotą jest rozmowa, ale często również testy psychologiczne.

Psycholog oferuje także:

  • pomoc psychologiczną
  • wsparcie psychospołeczne.

Nie zajmuje się psychoterapią ani nie zleca leczenia farmakologicznego. Ustala z Tobą plan terapeutyczny i kieruje Cię do specjalisty (najczęściej psychiatry lub psychoterapeuty), u którego otrzymasz profesjonalne leczenie. Do psychologa zgłaszaj się z bieżącymi problemami, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Korzystaj z jego usług również wtedy, gdy nie wiesz, do jakiego specjalisty należy się udać.

Psychoterapeuta

Zajmie się przepracowaniem z Tobą nasilających się problemów i trudności wywołujących zaburzenia psychiczne i somatyczne. Psychoterapia prowadzona jest według określonej metody i zawsze stanowi element planu terapeutycznego, czyli ustalonego planu leczenia. Do psychoterapeuty zgłaszaj się po wcześniejszej wizycie u lekarza lub psychologa. Wyróżniamy:

  • indywidualną psychoterapię krótkoterminową (do 25 sesji w ciągu pół roku)
  • indywidualną psychoterapię długoterminową (do 75 sesji w ciągu roku)
  • indywidualną psychoterapię podtrzymującą (po zakończeniu psychoterapii krótko- lub długoterminowej, do 15 sesji w ciągu pół roku)
  • psychoterapię grupową krótkoterminową (do 50 sesji w ciągu pół roku)
  • psychoterapię grupową długoterminową (do 110 sesji w ciągu roku)
  • psychoterapie podtrzymującą (po zakończeniu psychoterapii krótko- lub długoterminowej, do 15 sesji w ciągu pół roku)
  • psychoterapię rodzinną (od 6 do 12 sesji w ciągu pół roku).

Psychoterapeuta nie musi być z wykształcenia lekarzem ani psychologiem. Musi natomiast ukończyć czteroletnią szkołę z tego obszaru wiedzy (w tym odbyć odpowiednią liczbę godzin praktyki i terapii własnej). Musi także uzyskać certyfikat psychoterapeuty lub być w trakcie ubiegania się o niego.

Jak wybrać psychoterapeutę?

Przy wyborze specjalisty można kierować się tym, że:

  • ma wykształcenie wyższe (psychologiczne, pedagogiczne, socjologiczne lub medyczne)
  • ma certyfikat psychoterapeuty lub jest w trakcie szkolenia organizowanego przez stowarzyszenie psychoterapeutów (np. Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej, Polskie Towarzystwo Psychoterapii Poznawczo-Behawioralnej, Polskie Towarzystwo Psychoanalityczne oraz stowarzyszenia skupione w Polskiej Radzie Psychoterapii)
  • regularnie uczestniczy w superwizji, która polega na omawianiu przypadków i sesji psychoterapeutycznych z doświadczonym mentorem
  • powinien być członkiem stowarzyszenia zrzeszającego polskich psychoterapeutów  
  • potrafisz się z nim porozumieć, nawiązać dobrą relację i zaufać mu
  • polecają go Twoi bliscy, znajomi, przyjaciele albo Twój psychiatra czy psycholog
  • odpowiada Ci podejście (nurt, kierunek), które reprezentuje: terapia poznawczo-behawioralna, systemowa terapia rodzin, terapia psychoanalityczna oraz psychodynamiczna, terapia integracyjno-doświadczeniowa czy integracyjna.

Jeśli szukasz terapii dla dziecka lub nastolatka – warto poszukać specjalisty psychoterapii dzieci i młodzieży (to stosunkowo nowa specjalizacja, więc nie ma ich jeszcze zbyt wielu).