Poradnik zachęca nie tylko do stosowania zdrowej, smacznej, zrównoważonej diety, ale i do celebracji posiłków w gronie rodziny i znajomych – także w restauracjach. Ma na celu uzmysłowienie stomikom oraz osobom borykającym się ze schorzeniami układu pokarmowego, że nie muszą zamykać się w czterech ścianach swojego domu.
Jak przebiega proces trawienia u zdrowej osoby
Jedzenie, które spożywamy, przebywa długą drogę – od jamy ustnej, gdzie zęby rozdrabniają pokarm na małe drobinki, aż do jelita grubego zakończonego otworem odbytowym, przez który usuwane są niestrawione i zbędne resztki. W procesie trawienia biorą udział:
- żołądek – jedzenie trafia z jamy ustnej do gardła i dalej przez przełyk do żołądka; w żołądku enzymy trawienne zmieniają spożyte danie w miazgę pokarmową
- dwunastnica (początkowy odcinek jelita cienkiego) – enzymy trawienne kontynuują rozkładanie jedzenia na mniejsze cząstki, np. białka do postaci aminokwasów, wielocukry na cukry proste, a tłuszcze do glicerolu i kwasów tłuszczowych
- jelito cienkie – tutaj zaczyna się proces wchłaniania składników pokarmowych do krwi
- jelito grube – stanowi ostatnią część wędrówki pokarmu; niestrawione resztki pokarmowe są tu formowane w kał i wydalane z organizmu.
Czym różni się proces trawienia u osoby ze stomią
Potrzeba wytworzenia stomii jest najczęściej konsekwencją występowania nowotworu jelita grubego, chorób zapalnych, polipowatości jelita grubego czy choroby Leśniowskiego-Crohna. Stomia to chirurgicznie wytworzone połączenie części jelita z powierzchnią ciała. W przypadku nieprawidłowej pracy narządu chirurg wycina chory fragment i tworzy nową drogę wypróżniania, znajdującą się na ścianie brzucha. Od tego momentu wypróżnianie oraz wydalanie gazów odbywa się przez wyłonioną stomię.
Co i jak jeść
Zasady diety osób ze stomią nie odbiegają mocno od ogólnych zaleceń zdrowego żywienia. Oczywiście dieta stomika zawsze wymaga indywidualnego podejścia i uzależniona jest od tolerancji poszczególnych składników odżywczych i produktów spożywczych.
Przeczytaj więcej informacji o odżywianiu osób ze stomią w poradniku Żywienie dla osób ze stomią, przygotowanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia w ramach Forum Organizacji Pacjentów przy współpracy Fundacji STOMAlife. To niespotykana publikacja na polskim rynku, bo niezwykle staranna w doborze przepisów czy formie ich podania. Dla stomików przeważnie udostępniane są tabele i wydruki diet z przepisami, bez zdjęć, bez objaśnień.
Osoby mające stomię czasem skarżą się na dolegliwości, które – w większym lub mniejszym stopniu – utrudniają normalną aktywność. U jednych osób będą to zaparcia, u innych biegunka bądź wytwarzanie nadmiernych ilości gazów jelitowych.
Przeczytaj artykuł Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej o tym, jakie produkty nasilają lub łagodzą różne dolegliwości u osób ze stomią.
Jak zaopatrzyć się w sprzęt stomijny
Pierwszy sprzęt stomijny (czyli wyrób medyczny) otrzymasz w szpitalu, w którym wyłoniono Ci stomię. Pierwsze zlecenie na sprzęt stomijny wystawi Ci chirurg i otrzymasz je wraz z wypisem ze szpitala. Powinieneś odebrać go jak najszybciej po wyjściu ze szpitala. Kolejne zlecenia może wystawić Ci lekarz pierwszego kontaktu. Zlecenie należy potwierdzić w miejscowym oddziale NFZ. Może to także zrobić lekarz, który je wystawia. Upewnij się, zanim zakończy się wizyta. Przeczytaj więcej o zasadach zaopatrywania się w wyroby medyczne.
